Hormonal değişikliklere, diğer rahatsızlıklara ya da kullanılan ilaçlara bağlı olarak erkeklerde meme büyümesi meydana gelebilmektedir.
Erkeklerde meme dokusunun büyümesine jinekomasti adı verilmektedir ve son derece sık rastlanılan bir durumdur. Hormonal değişikliklere, diğer rahatsızlıklara ya da kullanılan ilaçlara bağlı olarak erkeklerde meme büyümesi meydana gelebilmektedir. Erkek tipi göğüs büyümesi tek bir tarafta oluşabileceği gibi her iki tarafta da görülebilmektedir. Jinekomasti hayatın özellikle doğum sonrası, ergenlik ve yaşlılık olmak üzere üç bölümünde sıklıkla meydana gelmektedir.
Doğumdan hemen sonra annenin hamilelik döneminde salgıladığı estradiol ve progesteron seviyeleri oldukça yüksektir ve bu hormonlar da meme dokusunun gelişmesini sağlamaktadır. Doğumdan bir süre sonra jinekomasti kendiliğinden ortadan kalkmaktadır. Ergenlik döneminde ise hormonlarda meydana gelen değişiklikler sebebiyle bir kez daha ortaya çıkabilmektedir. Günümüzde 14 yaşındaki erkeklerin yaklaşık %60’ında jinekomasti görülmektedir. Bunların büyük çoğunluğu çift taraflıdır. Ancak bazen asimetrik olarak tek taraflı da olabilmektedir.
Jinekomastinin sık olarak görüldüğü bir diğer dönem de yaşlılık ya da 65 yaş üzeri dönemdir. Bu süreçte neden görüldüğü belli olmasa da vücut yağının artması, daha hareketsiz bir yaşam tarzının yaşlılıkta erkek tipi meme büyümesine neden olduğu düşünülmektedir.
Erkeklerde hormonal dengeyi bozan birçok faktör erkek tipi göğüs büyümesine neden olabilmektedir ve çoğunlukla bu duruma neden olan kesin sebep bulunamamaktadır. Bununla beraber vücutta ergenlik ya da yaşlanma dönemlerinde meydana gelen değişiklikler de jinekomasti adı verilen durumun ortaya çıkmasına neden olabilmektedir.
Testosteron hormonunun üretildiği testisleri etkileyen rahatsızlıklar, büyüme ve cinsel gelişimi düzenleyen salgı bezi tiroidi etkileyen problemler, adrenalin bezlerinde, hipofiz bezlerinde ya da akciğerlerde oluşan tümörler, daha fazla östrojen salgılanmasına neden olan obezite, bazı uyuşturucular, böbrek yetmezliği ya da karaciğer rahatsızlıkları da erkek tipi göğüs büyümesine neden olabilmektedir.
Erkek tipi göğüs büyümesi bir hastalığın sonucu oluşabildiği gibi bazı ilaçların kullanımı nedeniyle de ortaya çıkabilmektedir. Prostat kanseri tedavisinde kullanılan ilaçlar, anabolik steroidler, HIV ilaçları, anksiyete ilaçları, çeşitli kalp rahatsızlığı ilaçları, aç karnına kullanılan bazı ilaçlar, ülser ilaçları, bazı antibiyotikler ve trisiklik antidepresanlar erkek tipi göğüs büyümesine neden olabilen ilaçlar arasında yer almaktadır.
Jinekomasti tanısı için fiziksel muayene şarttır. Ayrıca hastanın geçmişteki hastalık öyküsü ile beraber kullandığı ilaç bilgisi de alınmaktadır. Diğer rahatsızlıkları veya hastalıkları elemek için kan testi, karaciğer fonksiyon testi ve hormon çalışmaları ile beraber idrar testi tercih edilmektedir. Bazı durumlarda ise meme dokusundan bir örnek alınması da gerekebilmektedir. Bu yönteme kanser şüphesi olduğunda başvurulmaktadır.
Jinekomasti kendi içerisinde içeriğine göre florin tip, fibröz tip ve ara tip olmak üzere üçe ayrılmaktadır. Bu türler genellikle meme dokusunda büyümenin ne kadar süredir mevcut olduğuna göre ayrışmaktadır. Florid tip genellikle jinekomastinin henüz başlangıç aşamasıdır. Yaklaşık olarak ilk dört ayda meydana gelen değişimleri göstermektedir. Bu tipte duktal doku ve vaskülarite artış göstermektedir.
Meme dokusu ve yağ dokusu değişiklik oranlardadır. Ara tip ise bir yıllık süreçtir ve bu süreç fibröz tipten florid tipe geçiş süreci olarak kabul edilmektedir. Florid tip ise memede gergin bağ dokusu olarak kabul edilen stromal fibrösiz bulunmaktadır. Duktal doku ise az sayıdadır. Genellikle meme dokusunda gelişimin başlamasından bir yıldan uzun süre olduğunda görülmektedir.
Birçok durumda erkek tipi meme büyümesi herhangi bir tedaviye ihtiyaç duymamaktadır ve zaman içerisinde kendiliğinden ortadan kalkmaktadır. Ancak hipogonadizm, siroz ya da kötü beslenmeye bağlı olarak ortaya çıkan durumlarda bu duruma neden olan rahatsızlığın tedavi edilmesi gerekmektedir. İlaç kullanımı sonucunda ortaya çıkan durumlarda ise ilaç kullanımına son verme ya da muadil ilaçları kullanma jinekomastinin ortadan kalkmasını sağlayabilmektedir.
Ergenlerde hormon değişimi dışında bir neden bulunmadığında tedavi yerine süreç takibi yapılmaktadır. Yaklaşık her üç ya da altı aylık dönemlerde yeniden değerlendirme yapılarak büyüme izlenmektedir. Jinekomasti genellikle iki ya da üç yıl içerisinde kendiliğinden ortadan kalmaktadır. Ancak kendiliğinden düzelmediği, acı ya da ağrıya sebep olduğu ya da kişiyi duygusal olarak rahatsız ettiği durumlarda jinekomasti operasyonu ile giderilebilmektedir. Cerrahi müdahaleye aynı zamanda dördüncü evre jinekomasti gibi hem büyümenin hem de sarkık cilt dokusunun fazla olduğu durumlarda başvurulmaktadır.
Jinekomasti tedavisinde en iyi tedavi yöntemi kişiye göre planlanan yöntemdir. Çünkü bu işlemler birbirinin alternatifi değildir. Meme büyümesi meme bölgesinin aşırı yağlanması sonucunda ortaya çıktığında liposuction uygulanmaktadır. Ancak meme dokusunun aşırı büyümesi nedeniyle jinekomasti meydana geldiğinde mastektomi işlemi ile aşırı büyüyen meme dokusu vücut dışına alınmaktadır. Bu nedenle operasyonlardan biri diğerine göre daha iyidir demek mümkün değildir. Ancak liposuction tercih edilebiliyorsa kullanılan cihazların ve tekniğin etkisinden bahsetmek mümkündür.
